حمید رمضانی *
31/6/1398
در دانشگاه های ترکیه بانوی استاد ایرانی ای بود که دانش آموختگی خود را دست کم تا کارشناسی در ایران گذرانده بود . از اینرو می توان دلارام بود که پارسی را می دانست . نامبرده فوق لیسانس و دکترای خود را از بیرون ایران گرفته بود و سالها بود که در دانشگاهی در ترکیه استادیار دانشگاه بود . همسری داشت ترکزبان و پرهامی(طبیعی) بود که بیشتر روز را چه در خانه و چه در دانشگاه به ترکی سخن بگوید . آنگاه که دانست من نیز ایرانی هستم ، روزانه هرگاه که یکدیگر را می دیدیم ، به پارسی سخن می گفت . چیزی که بخوبی در یادم مانده این است که پس از درود ، می گفت " چه جور می گذرد!؟ " این گزاره برگردان گزاره " ناسیل گدیور " استانبولی بود که در پارسی از بُن هستی ندارد . بماند که همین گزاره را استانبولی زبانان از گزاره انگلیسی How is going گرفته اند و ترکی هم نیست ! آن بانوی ایرانی که پارسی را نیک می دانست ، از برای نبودن در پیرامون پارسی زبانان و همچنین برای زندگی نکردن در ایران در سالهای بسیار ، گزاره پارسی را از یاد برده بود و آنگاه که می خواست پارسی سخن بگوید ، استانبولی را به پارسی بر می گرداند ، بدون اینکه بیاد آورد چنین گزاره ای در پارسی هست یا نیست.
چندیست در میان ایرانیان در درون همین ایران نازنین خودمان ، بسیار می شنویم که از کارگر تا دبیر بازنشسته به هنگام خدانگهداری ، گزاره شگفت و انیرانی(غیر ایرانی) روز خوبی داشته باشید را به کار می برند ! این گزاره نادرست آنچنان فراگیر شده که در تلویزیون هم کم و بیش به کار برده می شود و هیچکس نیست که در رسانه میهنی این نادرستی و تیشه به پارسی زدن را به آنان گوشزد کند . در پارسی "داشتن" یک روز خوب هیچ دریافیده(مفهوم) و چمی(معنی ای) ندارد . کدامیک از ما ایرانیان تاکنون روز را "داشته ایم" که خوب باشد یا جز آن؟ مگر روز یخچال یا موبایل است که کسی آنرا داشته یا نداشته باشد!؟
خیزاب این گزاره های شگفت و نادرست هرآینه از فیلمهای برگردان شده ماهواره آغاز شده است . ایرانیانی که سالهای سال است همچون بانوی استادی که پیشتر از آن سخن راندیم ، در بیرون از ایران زیسته اند و گزاره های پارسی را از یاد برده ، ویک(اما) پارسی را می دانند ، به برگردان فیلمهای آمریکایی یا ترکی به پارسی دست زده اند ، بدون آنکه در برگردان زبان فیلم به پارسی از دانشی کمینه برخوردار باشند . همین شده است که گزاره انگلیسی Have a nice day را که در زبان انگلیسی پذیرفته شده و برگردان واژه به واژه آن روز خوبی داشته باشید است را ، به همان دیسه در پارسی به خورد بیننده و شنونده داده اند ، چرا که نمی دانند در پارسی بجای آن ، گزاره هایی همچون : روز خوش» یا روزتان به خوشی و نیکی» را داریم و اینها را باید به کار برد.
شوربختانه باید گفت خواسته یا ناخوسته ، گویی تلویزیون میهنی درون کشور و همچنین کانالهای ماهواره ای پارسی زبان ، هردو دست به دست هم داده اند تا پارسی را از میان برند . در تلویزیون درون کشور خودمان بسیار از گردانندگان برنامه های زنده می شنویم که واژه شگفت انگیز و من درآوردی " گاهاً " را بر زبان می آورند ! بدبختی آنجا بیشتر می شود که وزیر فلان وزارتخانه نیز در گفتار خود همین واژه شگفت را به کار می گیرد و تلویزیون میهنی هم آنرا بارها در گستره کشور و جهان بازپخش می کند . از کی تاکنون به واژه پارسی "تنوین نصب" می توان افزود که این واژه من درآوردی اینچنین فراگیر شده است !؟ از سوی دیگر از کی تاکنون تازی ها در زبان خود واچ(حرف) " گ" داشته اند که بخواهیم این واژه را تازی شمرده و بر آن تنوین بیفزاییم؟!
نیک بیاد دارم در نیمه دوم دهه پنجاه و آغاز دهه شصت خورشیدی که دانش آموخته دانشگاهی به اندازه اکنون نبود و کسانیکه بالای لیسانس باشند بسیار اندک بودند ، هیچکس نمی توانست در تلویزیون برای گرداندن یک برنامه یا خواندن تازه ها(اخبار) به کار گرفته شود جز آنکه دست کم فوق لیسانس(و نه لیسانس) و آنهم تنها در رشته زبان و ادبیات پارسی» داشته باشد. چنین به نگر می رسد که این دربایست سالهاست از تلویزیون درون کشور و پیرو آن در کانالهای ماهواره ای رخت بسته است تا جایی که شنیدار برنامه ها از تلویزیون ، کلکسیونی از نادرستی های دستوری و واژگانی زبان پارسی را در بر دارد و هیچکس نیز به آن پروا نمی کند.
*نویسنده نسک(کتاب) پارسی بگوییم تازی نگوییم
پارسی ,، ,گزاره ,روز ,واژه ,داشته ,پارسی را ,بود که ,به کار ,که در ,در پارسی ,خوبی داشته باشید
درباره این سایت