نوشته : کایا گِنچ
برگردان: رضا کدخدازاده
سرچشمه : نیویورک تایمز
اوایل امسال ، ترکیه یادنوشت شنوادان(اطلاعات) جمعیتی که دربردارنده آرشیو کرامندی(مهمی) از سال‌های دور در امپراتوری عثمانی است را آغاز کرد . یک وب سایت که به همه سرویس‌های همگانی در ترکیه دسترسی دارد ، دربردارنده جدول درخت‌نامه‌ای مردم ترکیه نیز هست که کاربران می‌توانند در آن، شنوادان و مستندات نیاکان را بارگذاری و با شنوادانی که به پیش از سال 82 بازمی‌گردد بسنجند. از زمان راه‌اندازی این سرویس نو ، جُست درباره ریشه‌ها ، کوچندگی ها ، نژادگی ها و دورگه بودن در گروه‌های تاربست مجازی و گردهمایی های همگانی همچون قهوه‌خانه‌ها راه افتاده است. تنها در پهنای دو روز بیش از 5 میلیون ترکیه ای ، به دنبال آگاهی از مرده ریگ نیاکان خود در سایت بودند و در پیشامدی دلاویز ، وبسایت به شُوند پیشواز بالای مردم از دسترس بیرون شد. دولت ناچار شد برای چند روز این سرویس را ایستا کند. دولت ترکیه یک سده کوشیده به شهروندانش یک کیستی میهنی سفت و سخت را برتاباند که با انکار کیستی تیره ای آنها ، کیستی ناب زردپوست/ ترکی به آنها برتابیده می شود. کار کنونی دولت با گشایش سایت یاد شده ، با پیشینه داده شده از تبار مردمی ، آگاهی مردم را به ریشخند گرفته است. چنانچه ترک‌ها تازه ها(اخبار) بربسته به گوناگونی تیره ای خود را بررسی می‌کنند ، ایده دیرین نژاد سَره زردپوستِ ترک که از سوی دولت برساخته و به مردم برتابانده شده، آغاز به فروریختن کرده است. برخی ترکیه ای‌ها به‌ویژه کسانی که خانواده‌های آنها در چندین تبار در یک میانبند ویژه زندگی کرده‌اند، توانسته اند ریشه‌هایژرف خود را پیدا و نیروداد(تایید) کنند. [اما] دیگران نتوانسته‌اند. یک ناسیونالیست ترک ، فهمید که نیاکان مادری‌اش تبار (ایرانی تبار)کُردی دارند . یک دوست نویسنده از اینکه دانست نام نیای پدری‌اش اسحاق» بوده شگفت‌زده شد. یکی از همسایگان من دانست ریشه تباری اروپایی دارد و گزیرید(تصمیم گرفت) برای دریافت شهروندی دوگانه درخواست بدهد. برای زمان درازی ، کیستی تیره ای همچون یک زمینه در حوزه امنیت ملی در ترکیه دانسته می‌شد. بیشتر (ایرانی تباران)ارامنی عثمانی، جان خود را در جریان برون شد واداری در سال 1915 از دست دادند چنانچه دیگران برای زنده ماندن به اسلام روی آورده بودند. این دگری دین در خانواده‌ها پنهان ماند . بسیاری از مسیحیان ، در هنگامی که بالنده می‌شوند از تبار [مسیحی] خود آگاه می‌گردند. بسیاری از ترک‌ها به تازگی فهمیده اند که خانواده ارمنی داشته‌اند! داده‌های تبارشناسی تنها برای آگاهی خویشی به کار گرفته میشود و این شنوادان(اطلاعات) آشکار می‌سازد که چگونه دولت ترکیه بیش از دو سده راستینگی را از شهروندانش دور نگه داشته است. این شنوادان برای من روشن کرد که تبار مادری‌ام از (شهر ایرانی) ایروان [ارمنستان] است. همچنین تبار پدری من به(استان ایرانی) گرجستان می‌رسد. من شگفت‌زده شدم . چپ گرایان ترکیه ، با دلبستگی ای که به تبارشناسی دارند ، دچار آشفتگی شدند و از اینکه این پرسمان سبب ترویج قبیله‌گرایی و ناگریز منجر به جنگ درونی در ترکیه شود نگران شده اند. اما سردبیر هفته‌نامه ارمنی (Agos) به پیشواز آن رفت . او با یک استاد انسان‌شناس همسخنی کرد که باورمند است این زمینه یک جنبیدن انقلابی و نشانه ای کوشنده از عادی شدن پندار نادرست نابی نژاد زرد در ناسیونالیسم ترکی است. همچنین یک خوانش در سال 2012 در مهنامه سالانه ژنتیک انسانی»، روشن کرده بود که ترک‌ها از نگر تباری 38 درصد به اروپا ، 35 درصد به خاورمیانه ، درصد به آسیای نیمروزی و تنها 9 درصد به آسیای میانه ازانایی دارند. عثمانی‌ها با سیستم پیچیده‌ای از نگر تیره ای سر و کار داشتند که خودشان آن را سیستم ملت» (millet system) ، می‌نامیدند . برای سده ها قانون های جوراجوری برای مسلمان‌ها ، کاتولیک‌ها ، ارتدوکس یونانی و یهودیان به کار گرفته می شد. فراهمادهای(اجتماعات) کیشی(مذهبی) می‌توانستند آزادانه بازرگانی خود را داشته باشند و آموزگاه ، رومه و بیمارستان‌های خود را تا زمانی که مالیات سلطان را می‌دانند ، خودشان را بگردانند ئیک(اما) در دهه 30 نوگرایان امپراتوری عثمانی، یک فرایافت باختری از شهروندی را برگرفتند و سیستم پیشین را کنار گذاشتند. گروهی از روشن اندیشان مسلمان با نام عثمانی های جوان (ترکان جوان) ، به سختی با اصلاحات ناساز بودند. در دهه 70، ترکان جوان فرایافت نوینی از عثمانی‌گری را پخش کردند که شهروندی یک امپراتوری بر شالوده ترکیبی از قانون های اسلامی و افزون بر آن تبارهای الهام بخش مشروطه اروپایی بود. آنها ایده ناسیونالیسم اسلامی را به این دیسه درست کردند: اسلام سُنی کیستی والا خواهد بود ، همراه اینکه آزادی دیگر کیش ها پایندان (تضمین) شده اند . ترکان جوان می سهیدند(احساس می کردند) که اگر کیستی سنی عثمانی به بیم بیفتد امپراتوری چه بسا با خطر چندپارچگی روبرو شود . عثمانی‌گری در واقع فرمول آنها برای نگهداشت امپراتوری بود . هنگامی که چابکی نوسازی در آغازه سده بیستم افزایید ، دشواری پیچیدگی تباری و نژادی به چابکی افزایش می‌یافت. سکولارها و باختر‌گرایان جوان ترک و بنیادگران جمهوری ترکیه ، ناسیونالیسم برپایه بر اسلام را به شهروندی بر پایه ایده‌ی فرانسوی لائیسیته که کیش را آزگارا از فرمانرانی جدا می‌کرد، دگری دادند . آنها کوشیدند ناگریز از راه واداری ، دشواری پیچیدگی تباری را گره بگشایند . یک دادو ستد چپیره ای(جمعیتی) در سال 1923 انجام شد که دستاورد آن لغو شهروندی بیش از یک میلیون و دویست هزار یونانی در ترکیه و بیش از سیصد هزار ترک در یونان شد . به شمار اندکی از یونانیان و (ایرانی تباران) ارمنی هم که در ترکیه زندگی خود را بازپاییدند گفته شد که ریشه‌های خود را فراموش کنند . در درای دهه 1940 و پس از مرگ مصطفی کمال آتاترک»، چنبره‌های نژادپرستی در ترکیه ، ناسیونالیسم در این کشور را دگر کرد و کیستی میهنی را بر پایه نژاد (زردپوست)ساختگی ترک ناب پدید آورد . از نگر آنها ترک‌ها از دشت‌های آسیای مرکزی به آنجا آمده‌اند . (ایرانی تباران)کرد نیز ترک‌های کوه‌نشین بودند!!! و هرگونه نشانه‌های تیره ای دیگر لغزنده و خطرناک در نگر گرفته شدند. هم چپ گرایان و هم اسلام گرایان سرشت یک دولت-توده تک تیره ای با مدرنیته را رد کردند و در برابر ، دولت کمالیست هر دو گروه را کیفر داد. [برای نمونه] ناظم حکمت» (Nazım Hikmet) چامه سرای مارکسیست به 28 سال زندان دادباخته شد. چامه سرا و اندیشمند اسلام‌گرا ، محمد آکف ارسوی» (Mehmet Akif Ersoy) نیز به شُوند خرده گیری از ناسیونالیسم (زردپوستی)ترکی یک دهه به مصر دورداشته شد. برخی ناسیونالیست‌های ترک بر این باور اند که سرشت محافظه‌کاری و نئولیبرالیسم از سویرجب طیب اردوغان» از زمان به نیرو رسیدن باهماد(حزب) دادگری(عدالت) و گسترش(توسعه) در سال 2002 ، همچون یک تهدید برای کیستی میهنی ترکیه است. ویک از سویی فرمانروایی اردوغان از سوی برخی دیگر ستایش شده است. به شُوند اینکه سالمَه نویسان(مورخان) پرگ(اجازه) یافته‌اند درباره سالمَه(تاریخ) ارامنی های(ایرانی تبار) عثمانی گفتگو کنند و برخی کرانه داری ها(محدودیت‌ها) از (ایرانی تباران)کرد برداشته شود. کیستی میهنی بر شالوده رویکرد اردوغان کم کم از ترک ناب به سوی ناسیونالیسم اسلامی عثمانی‌های جوان دگر شده است. رهبران باهماد دادگری و گسترش بر این باورند که زدودن کیش(مذهب) و تیره(قوم) از کیستی میهنی ترکیه بازندانی(اشتباه) مدرنیست‌های عثمانی در دهه 30 را بازکاری(تکرار) خواهد کرد. دولت ترکیه به افزار درافکندن مردم در آمار چپیره ای(جمعیتی) و تباری و نژادی ناخواسته شاید اندیشه ما درباره کیستی (زرپوست)ترک را دگر کرده و پایان خوبی بر افسانه نابی نژادی باشد. ساماندهی دسترسی نو به شنوادان(اطلاعات) تباری همه مردم ترکیه، براستی بخشی از برآوردهای ی است . در پی رزمایش های سپاهی ارتش ترکیه در عفرین سوریه ، دولت ترکیه به پیشبرد و نیرودهی ناسیونالیسم اسلامی همچون هسته مرکزی کیستی ترکیه امیدوار است . شیوه‌ای که باهماد دادگری و گسترش پِشیمارنده(مدعی) است ناسیونالیسم اسلامی از ناسیونالیسم جمهوری‌خواه واگردان(متفاوت) است ، اینگونه است: دولت در این گرایش نوین به اسلام، برای پرگ(اجازه) دادن به شهروندانش برای آشکاری ریشه‌های تیره خود اعتماد دارد. شهروندان ترکیه هم می‌توانند به ریشه‌های نژادی خود ببالند و هم فرنود(منطق) اقدامات ت بیرونی دولت ترکیه را در آن بیابند و دریابند. آرشیوهای شنوادان یادنوشتی(ثبتی) ناآشکار به ماناک(معنای) آن است که به ترک‌ها یادآوری کند که نه تنها نیاکان آنها از گوناگونی تیره ای گسترده ای برخوردارند که از گستره سرزمینی امپراتوری عثمانی که سه قاره را پوشش می‌داد برخوردار است.
در تلگرام نیز
به یاری یکدیگر
راستی ها را خواهیم پراکند ،
تا برسد روز نابودی دشمنان آذربایجان.
در این نشانی :
https://t.me/aturpadegan
، ,ترکیه ,یک ,ای ,کیستی ,دولت ,تیره ای ,در ترکیه ,خود را ,کیستی میهنی ,دولت ترکیه ,کیستی میهنی ترکیه ,دشواری پیچیدگی تباری
درباره این سایت